جزوه دست نویس حقوق بشر در اسلام – دکتر شهریار جعفری- دانشگاه فاران تهران، در 26 صفحه.

جزوه بر اساس سرفصل درس حقوق بشر در اسلام در رشته حقوق تدریس شده است .

حقوق بشر که به زبان فرانسه ‏droits lhomme‏ و به انگلیسی ‏Human Rights‏ و به عربی ‏حقوق الانسان نامیده شده است طبق نظریه مکاتب آزادیخواه عبارت است از حقوقی که لازمه ‏طبیعت انسان است , حقوقی که پیش از پیدایی دولت وجود داشته و مافوق آن است و بدین جهت ‏دولت ها باید آنرا محترم بشمارند . ‏

به تعبیر روشن تر , در مکاتب آرمان گرا نظر بر این سات که پاره ای حقوق از لحاظ کرامت و ‏شرافت انسانی , بنیادی و برای اینکه انسان بتواند رسالت خود را انجام دهد ضروری هستند . این ‏حقوق که حقوق بشر نامیده شده اند خارج از حوزه اقتدار قانونگذار بشری می باشند و قانونگذار ‏نمی تواند احدی را از آن محروم کند . وجود چنین حقوق و امتیازاتی مورد انکار مکاتب مادی واقع ‏شده است . مکتب مادیت تاریخی بر آن است که حقوق بشر همواره دستخوش تحول و تکامل ‏است و بالنتیجه قابل تعریف نیست . ‏
بررسی تاریخی , جامعه شناسی و دینی نشان می دهد که اعتقاد به وجود پاره ای حقوق فطری و ‏ضروری برای بشر که قانونگذار بشری نباید آن را نادیده بگیرد از دیرباز وجود داشته است . در ‏اسلام و مسیحیت اعتقاد به این حقوق که ناشی از اراده الهی و لازمه کرامت انسانی است وجود دارد ‏‏. مکتب حقوق فطری در قرن هفدهم تحرک تازه ای به این فکر داد و همین فکر در عصر انقلاب ‏کبیر فرانسه در اعلامیه حقوق بشر و شهروند ۱۷۸۹ منعکس گردید . این اعلامیه همانند انقلاب ‏کبیر فرانسه متاثر از فلسفه فردگرائی بود که تاکید بر شخصیت و ارزش فرد دارد و فرد را محور ‏اندیشه ها و قانونگذاریها به شمار می آورد . برعکس فلسفه جامعه گرائی در طول قرنهای ۱۹ و ۲۰ ‏برحقوق جامعه تاکید می نماید . لیکن نفی حقوق افراد به نامه حقوق جامعه یا نژاد موجب ‏تجاوزات بزرگ و خشونت های ناروا و اعمال وحشیانه نسبت به افراد در برخی از کشورهای خود ‏کامه می گردد و در نتیجه مساله حقوق بشر در قرن بیستم از نو مورد توجه خاص واقع می شود و ‏بالاخره به تهیه و تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ به وسیله مجع عمومی سازمان ‏ملل متحد منتهی می گردد . ‏

در این درس سرفصل مطالب به شرح ذیل است:
کلیات حقوق بشر
-حقوق بشر و حقوق شهروندی
-ارکان حق
-مفاهیم حقوق بشر و حقوق شهروندی
– خانواده در اسلام
– خودنمایی از دیدگاه اسلام
-حقوق پدر و مادر در اسلام
-حق همسر و فرزندان
-حق مادر بر فرزند
-حق کودکان بر والدین
-حقوق و شاخه های آن
-اقتصاد در نگاه اسلام
-عقد و تراضی
-بیع و ربا
– تجارت و حقوق مربوط به آن
– حقوق نزدیکان (خویشاوندان و همسایگان)
– حقوق جزا و قوانین مربوط در اسلام